Meer over project Inspiratiescholen

Elke school heeft een profielpagina met een korte beschrijving van de aanpak en een uitgebreider praktijkvoorbeeld. Ook is het mogelijk om een school te bezoeken. In de meeste gevallen kun je hiervoor rechtstreeks contact opnemen met de school, via mail of telefoon. Soms verloopt dit via de projectorganisatie – dat staat dan vermeld op de profielpagina.

Waarom Inspiratiescholen?

De leesvaardigheid van Nederlandse leerlingen staat onder druk. Gelukkig zijn er scholen die actief werken aan de verbetering van hun leesonderwijs. Binnen de Kennistafel Effectief Leesonderwijs bleek dat onderwijsprofessionals veel behoefte hebben aan goede voorbeelden om zich aan te spiegelen – en om te kunnen bezoeken.

Met het project Inspiratiescholen brengen we inspirerende voorbeelden bij elkaar. Op de landkaart op de website vind je scholen die effectieve aanpakken delen, zodat anderen hiervan kunnen leren. Zo hoeven scholen het wiel niet opnieuw uit te vinden, en versterken we de verbinding tussen theorie (wat weten we uit onderzoek?) en praktijk (hoe werkt het in de klas?). We laten zien hoe scholen hun visie op lezen vertalen naar beleid en uitvoering: hoe krijg je je collega’s mee? Wie vervult welke rol? Hoe borg je een duurzame ontwikkeling? Elke school kan stappen zetten – groot of klein – en met dit project maken we inzichtelijk hoe dat eruit kan zien.

Hoe ziet een schoolbezoek eruit?

Een schoolbezoek wordt afgestemd op de wensen van de bezoekende school. Denk aan een rondleiding, lesbezoeken of een verdiepend gesprek met de schoolleiding, leesexpert of taalcoördinator. Het aanbod verschilt per school: maatwerk staat centraal. Overleg vooraf welke mogelijkheden er zijn.

Wanneer is een school een Inspiratieschool?

Een Inspiratieschool laat zien dat er op alle niveaus aan leesonderwijs wordt gewerkt: van leraar en taaldeskundige tot schoolleider en – bij voorkeur – ook het bestuur. Er wordt gewerkt vanuit een gedeelde visie en met evidence-informed werkwijzen. De school:

• heeft draagvlak voor schoolbrede ontwikkeling op leesonderwijs;
• weet welke werkzame elementen en succesfactoren bijdragen aan effectief leesonderwijs;
• borgt deze ontwikkeling structureel.

In het voortgezet onderwijs is het soms lastiger om álle elementen uit de Kwaliteitswaaier terug te zien. We tonen daar ook scholen die goed op weg zijn – bijvoorbeeld wel thematisch werken bij Nederlands, maar nog niet vakoverstijgend.

Voorbeelden van kenmerken:

• Lezen binnen een kennisrijk, vakoverstijgend thema.
• Leerlingen lezen met een doel.
• Gevarieerde, kwalitatieve teksten.
• Aandacht voor leesmotivatie.
• Instructie in leesstrategieën (begrip monitoren, herstellen, verdiepen).
• Actief werken met teksten: praten en schrijven over wat gelezen is.
• Monitoring van leesontwikkeling en bijsturing van het onderwijs.
• Zichtbare leesomgeving met beleid, boeken, leesactiviteiten en leesplekken.
• Structurele leesroutines zoals (begeleid) vrij lezen en voorlezen.
• Gebruik van een schoolbibliotheek of samenwerking met de openbare bibliotheek.
• Professionalisering van teamleden en leesexperts.
• Een duidelijke bestuurlijke visie op leesonderwijs.

Op een Inspiratieschool zijn deze elementen met elkaar verbonden binnen een heldere visie op effectief leesonderwijs en kennisontwikkeling.

Kan mijn school ook Inspiratieschool worden?

We zijn altijd op zoek naar nieuwe Inspiratiescholen in het primair en voortgezet onderwijs. Herken je jouw school in bovenstaande beschrijving en wil je jullie aanpak delen met andere scholen? Vul dan het formulier onderaan de homepage in of stuur een mail naar kennistafelleesonderwijs@vo-raad.nl, dan nemen we contact met je op.

Krijgt een Inspiratieschool een vergoeding?

Ja. De uren die medewerkers besteden aan schoolbezoeken worden vergoed. Ook kan er in overleg een vergoeding beschikbaar zijn voor het ontwikkelen of drukken van materialen en hand-outs.

Wie werken er aan het project Inspiratiescholen?

De Kennistafel Effectief Leesonderwijs wil wetenschappelijke kennis over begrijpend lezen toegankelijk maken voor leraren. Inspiratiescholen spelen daarin een sleutelrol. De Kennistafel brengt leraren, schoolleiders, bestuurders, opleiders, onderzoekers van hogescholen en universiteiten, en experts van onderwijs- en leesorganisaties samen.

De projectgroep van het project Inspiratiescholen bestaat uit acht personen: een projectleider van de VO-raad, medewerkers van Stichting Lezen en NRO, een pabodocent en leraren uit de praktijk.

Nog vragen?

Neem contact op met Bart Staijen, projectleider Inspiratiescholen: kennistafelleesonderwijs@vo-raad.nl

Tjipcast over Inspiratiescholen

In deze podcastgaat Tjip in gesprek met Martijn Nicolaas, werkzaam bij Stichting Lezen, lid van de Kennistafel Effectief Leesonderwijs én lid van de werkgroep Inspiratiescholen en Marike Andriessen, intern begeleider bij Kindcentrum De Vindplaats in Amsterdam, één van de 11 inspiratiescholen. Aan de hand van veel praktische voorbeelden laten we zien (en horen) wat er allemaal te vinden is bij deze Inspiratiescholen!