Het Vlietland College in Leiden heeft een schoolbreed, vakoverstijgend taalbeleid ontwikkeld om de leesvaardigheid van leerlingen te verbeteren. Dit initiatief kwam voort uit zorgen van docenten over het afnemende tekstbegrip van leerlingen. Een breed samengestelde taalwerkgroep, ondersteund door literatuuronderzoek en praktijkonderzoek, stelde een taalbeleidsplan op. Belangrijk uitgangspunt was dat taalbeleid niet alleen de verantwoordelijkheid is van de sectie Nederlands, maar van het hele schoolteam. Docenten van alle vakken besteden nu aandacht aan taal, en er zijn zes ‘taalambassadeurs’ aangesteld om het beleid levend te houden.
Onderzoek als basis voor beleid
Voor het opstellen van het taalbeleid werd eerst de beginsituatie in kaart gebracht via een enquête onder docenten en een taaltoets bij leerlingen. Hieruit bleek dat een groot deel van de docenten zich zorgen maakte over het taalniveau van leerlingen en bereid was zich bij te scholen. De toetsresultaten lieten zien dat vooral havo- en mavoleerlingen achterbleven ten opzichte van vwo-leerlingen. Op basis van deze inzichten formuleerde de werkgroep doelen zoals het behalen van het juiste referentieniveau en het vergroten van toetsvaardigheid. De aanpak begon bewust klein, met enkele projecten, om draagvlak en succeservaringen op te bouwen.
Het beleid omvat onder andere dagelijks lezen in de les, diagnostische taaltoetsen, extra ondersteuning voor zwakkere leerlingen en het geven van bonuspunten voor correcte spelling. Taalambassadeurs ondersteunen collega’s bij het ontwikkelen van begrijpelijk lesmateriaal en er worden workshops georganiseerd over taalvaardigheid. De schoolleiding speelt een actieve rol in het faciliteren van deze initiatieven. Hoewel het lastig is om de effecten exact te meten, zijn er positieve signalen zoals stijgende cijfers voor Nederlands en een toegenomen leesmotivatie bij leerlingen. Toch benadrukken betrokkenen dat blijvende aandacht en betrokkenheid essentieel zijn voor het succes van het taalbeleid.
Vlietland College is een Inspiratieschool én Expertiseschool op het gebied van taal.
Als Inspiratieschool staat Vlietland College open voor een laagdrempelige schoolbezoek, waar bij ze de brug tussen wetenschap en praktijk zichtbaar maken: ze laten zien hoe effectief leesonderwijs in de praktijk werkt en delen hun aanpak met anderen. Inspiratiescholen werken met bewezen inzichten, zoals beschreven in de Kwaliteitswaaier Effectief Onderwijs in Begrijpend Lezen, hebben een schoolbrede aanpak en behalen bovengemiddelde resultaten op het gebied van lezen. En ze delen hun kennis en expertise graag met andere scholen. Heb je hier interesse in? Neem contact op met Laura Pearson en Tommy Hopstaken voor meer informatie.
Naast Inspiratieschool is Vlietland College een Expertiseschool van Ontwikkelkracht. Het kan een stuk beter met de taalvaardigheid van leerlingen. Aan scholen de taak om hier iets mee te doen. Met een effectief en levend taalbeleid kun je ervoor zorgen dat je je leerlingen een duwtje in de goede richting geeft. De hele school – niet alleen de sectie Nederlands – moet zin hebben om mee te doen. Maar hoe ontwikkel je een taalbeleid waar de hele school ook echt mee aan de slag wil en dat niet in een archiefkast verdwijnt? We begeleiden je in de stappen die je kunt zetten om het taalbeleid te laten leven.
Meer informatie over het leertraject ‘Een springlevend taalbeleid’ op het Vlietland College.