Het is belangrijk dat leraren O&O-activiteiten waarderen en evalueren, zodat duidelijk wordt wat kinderen hebben geleerd. Ook motiveert het kinderen als er aandacht is voor de vaardigheden en kennis die zij hebben ontwikkeld. Naast inhoudelijke kennis gaat het bij O&O om kwaliteiten als nieuwsgierige vragen stellen, creatief denken, samenwerken, reflecteren of presenteren. Ook doen kinderen in O&O-projecten vaak allerlei kennis en vaardigheden op die je als leraar niet had voorzien, zoals vindingrijker zijn.
De gangbare evaluatiesystemen lenen zich er meestal niet voor om deze vaardigheden te meten, maar er zijn verschillende andere mogelijkheden die je kunt gebruiken om O&O-activiteiten te evalueren en te waarderen. Zo kun je als leerkracht schriftelijke feedback geven, rubrics gebruiken of kun je werken met een portfolio waarin elk kind producten, reflecties en evaluaties bewaart. Ook zijn er instrumenten waarmee je kunt registeren hoe vaak een leerling blijk geeft van bepaalde kwaliteiten, zoals nieuwsgierigheid of hogere orde denkvaardigheden. In tegel ‘Nieuwsgierigheid als houding‘ bij Nieuwsgierigheid en tegel ‘Wanneer is een O&O-project geslaagd’ van Professionalisering hebben we daarvoor al voorbeelden opgenomen.
Bij deze tegel vind je een uitgebreid document dat door TNO werd gemaakt over de ontwikkeling van een meetinstrument voor creatief vermogen. Daarin worden eerdere internationale instrumenten beschreven en vind je de uitwerking van een vragenlijst waarmee je nieuwsgierigheid, vindingrijkheid en andere kwaliteiten van je leerlingen in beeld kunt brengen. Ook in het basisboek Praktische didaktiek voor Natuur en Techniek is een hoofdstuk opgenomen over de functie van toetsing en manieren van evalueren van onderzoekend leren.
Het is van belang dat je als team bespreekt welke kwaliteiten je wilt monitoren en waarderen en dat je samen op zoek gaat naar evaluatie-instrumenten die passen bij onderzoekend en ontwerpend leren én bij het team. Kies instrumenten die je ook kunt gebruiken in gesprekken met kinderen en ouders.