Wat is nieuwsgierigheid eigenlijk? Vanuit de ontwikkelingspsychologie is er decennialang onderzoek gedaan naar nieuwsgierigheid en het belang daarvan voor het leren van kinderen. Dat onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat je op verschillende manieren naar nieuwsgierigheid kunt kijken. Er circuleren dan ook allerlei definities en beschrijvingen van nieuwsgierigheid. Zo wordt nieuwsgierigheid bijvoorbeeld gezien als een aangeboren ‘drive’ om je omgeving te verkennen, als een stabiele persoonlijkheidseigenschap, als een tijdelijke staat van zijn die al of niet door de omgeving wordt opgeroepen, maar ook als iets dat voortkomt uit een negatief gevoel van ‘niet weten’ dat je zo snel mogelijk wilt opheffen. Er worden ook verschillende vormen van nieuwsgierigheid onderscheiden, zoals sensorische nieuwsgierigheid (je ziet, hoort of voelt iets waar je meer over wilt weten), cognitieve nieuwsgierigheid (je wil ergens kennis over opdoen) en sociale nieuwsgierigheid (je wil bijvoorbeeld weten wat anderen over jou zeggen).
De verschillende definities en vormen van nieuwsgierigheid spelen waarschijnlijk allemaal een rol bij het leren en denken van zowel kinderen als volwassenen. Achter alle omschrijvingen van nieuwsgierigheid zit in ieder geval de behoefte aan nieuwe kennis en aan exploratie, aan dingen uitzoeken of uitpluizen. Die behoefte kan door een bepaalde situatie of prikkel worden aangewakkerd of bij de ene persoon van nature wat meer aanwezig zijn dan bij een ander. Van belang is in ieder geval dat leraren kennisnemen van de verschillende omschrijvingen van nieuwsgierigheid en zich realiseren dat álle kinderen zich van alles afvragen, dat dit een motor voor hun leren is en dat iedereen zich hier steeds een stapje in kan ontwikkelen.
In de hier bijgevoegde wetenschappelijke artikelen van Jamie Jirout en David Klahr (2012) en van Emily Grossnickle (2016) vind je een goed leesbaar overzicht van allerlei omschrijvingen van het begrip nieuwsgierigheid. In het artikel van Marieke Peeters (2015) vind je een aantal van de beschrijvingen van nieuwsgierigheid terug en leer je hoe je leerlingen nieuwsgierig kunt maken door een kleine ‘informatiekloof’ te creëren.
