Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam (WOA)

Wat houdt het initiatief in?

In de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam (WOA) voeren scholen en kennisinstellingen sinds 2016 samen onderzoek uit naar thema’s die van belang zijn in een grootstedelijke omgeving. De onderzoeken worden op de scholen uitgevoerd door (bovenschoolse) leerteams, die bestaan uit een leerteamcoördinator, leerkrachten, studenten en onderzoekers. Het eerste thema van de WOA is ‘Diversiteit’, zowel etnisch-culturele, als sociale en cognitieve diversiteit. Daarnaast is er in het schooljaar 2019-2020 een nieuw onderzoeksproject gestart over het thema ‘Gelijke onderwijskansen’. De WOA ontwikkelt door middel van onderzoek praktijkrelevante kennis, die bijdraagt aan de verbetering van de kwaliteit van onderwijs en onderzoek. Op alle samenwerkingsniveaus (regie, uitvoering en kennisdeling) is er sprake van een gelijkwaardige verhouding tussen de partners en alle partners en hun belangen zijn op elk niveau vertegenwoordigd. Uitgangspunt daarbij is dat dialoog en eigenaarschap leiden tot betekenisvol praktijkonderzoek en tot betrokkenheid van deelnemers van de werkplaats.

Waar zijn jullie trots op?

We zijn trots op wat we de afgelopen jaren hebben bereikt en opgeleverd. Dat alles is mooi beschreven in het boek ‘Drie jaar Werkplaats Diversiteit’, dat eind 2019 is verschenen. We hebben een gezamenlijke visie en kaders ontwikkeld, die richting geven aan de activiteiten van de WOA en die laten zien waar wij voor staan. Ook zijn we trots op de betrokkenheid die er is binnen de werkplaats en op de belangstelling die ervoor is vanuit de stad en de regio. Er is in Amsterdam een Kenniscentrum Ongelijkheid in oprichting, waar de WOA mogelijk in wordt ondergebracht om verder onderzoek te doen naar kansenongelijkheid in de stad. Daarnaast zijn we trots op het Kennisknooppunt I am Education waarmee we de opbrengsten van het onderwijsonderzoek delen en verspreiden.

Welke bijdrage leveren jullie aan evidence informed onderwijs?

Leerkrachten nemen kennis van de meest recente literatuur op het gebied van de thema’s. Ze gaan daarover met elkaar in gesprek en zetten vervolgens samen met onderzoekers onderzoek op dat is gebaseerd op die literatuur. Op deze manier kunnen scholen stappen zetten die wetenschappelijk goed zijn onderbouwd.

Waarop is jullie aandacht op dit moment vooral gericht?

We blijven investeren in de verdere verduurzaming en uitbreiding van de werkplaats. Daarnaast zijn we er volop mee bezig om samen met scholen onderzoek te ontwerpen binnen het nieuwe onderzoeksproject ‘Gelijke onderwijskansen’ dat september 2019 van start is gegaan.

Partners

  • ASKO
  • STAIJ
  • Sirius
  • UvA
  • HvA
  • De Almeerse Scholengroep (ASG)
  • Zaan Primair
  • AcOA
  • ESPRIT
  • ROC van Amsterdam

Kennisbank

Publicaties & links

Lesgeven vanuit hoge verwachtingen. Handreiking voor leraren

De verwachtingen die leraren hebben van hun leerlingen zijn van invloed op de leerprestaties. Zijn die verwachtingen hoog, dan gaan leerlingen zich hiernaar gedragen en gaan ze beter presteren. Het is daarom belangrijk dat je als leraar hoge verwachtingen hebt van je leerlingen. Maar hoe pak je dat aan? De handreiking biedt achtergrondkennis én een stappenplan.

Publicaties & links

Kans in Taal: de KiT. De Nederlandse woordenschat vergroten via de thuistaal

In de diverse samenleving van nu spreken veel leerlingen thuis een andere taal dan het Nederlands. Die leerlingen, maar ook de leerlingen uit een taalarme omgeving moeten op school kennis opdoen via een taal die ze nog aan het leren zijn. Op basis van theoretische inzichten hebben verschillende schoolteams, samen met onderzoekers, een meertalige aanpak ontwikkeld, waarin ook ouders een actieve rol krijgen: Kans in Taal, compleet met voorbeeldmaterialen en een toolkit.

Publicaties & links

Werken met buitenschoolse kennisbronnen van leerlingen

Het draagt bij aan gelijke kansen als het ‘kapitaal’ aan kennis, houdingen en vaardigheden van álle leerlingen op school wordt herkend en benut. De theorie over Funds of Knowledge en Funds of Identity gaat niet uit van tekorten of beperkingen van leerlingen, maar neemt als uitgangspunt dat alle leerlingen door hun levenservaringen buiten school waardevolle kennis en vaardigheden hebben opgedaan die je op school kunt inzetten. De handreiking voor leraren en een verzameling Fundskaarten bevatten een reeks met kant-en-klare Fundslessen.

Praktijkvoorbeelden & interviews

Interview | WOA pleit voor bestaanszekerheid

Sinds 2016 doen leerkrachten en onderzoekers samen onderzoek in de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam. Een succesformule, die op basis van de ervaringen gaandeweg is aangescherpt en verbeterd, vertellen universitair docent Lisa Gaikhorst en hoogleraar Onderwijskunde Monique Volman. Hoe heeft de aanpak zich in de loop der jaren ontwikkeld? En hoe zien zij de toekomst van de werkplaats?

Publicaties & links

Artikel | Gelijke kansen voor elk kind

Er is al veel kennis beschikbaar over hoe je gelijke onderwijskansen kunt bevorderen, en hier komen steeds nieuwe inzichten bij. De scholen die betrokken zijn bij de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam boeken successen met het toepassen van deze inzichten en helpen ook om nieuwe kennis te verwerven.

Publicaties & links

Onderzoek | Overdraagbaarheid onderzoek werkplaatsen po

De drie Werkplaatsen Onderwijsonderzoek PO hebben in de afgelopen drie jaar veel producten opgeleverd.Om zicht te krijgen op het soort onderzoek dat wordt uitgevoerd en criteria voor onderzoek in werkplaatsen is Oberon door NRO gevraagd in aanvulling op het evaluatieonderzoek onderzoek te doen en daarbij te kijken naar de mate van transfereerbaarheid van de onderzoeksproducten uit de werkplaats.

Publicaties & links

Eindrapportage | Werkplaatsen Onderwijsonderzoek

Deze eindrapportage geeft een overzicht van het driejarige onderzoek naar de Werkplaatsen po. Het rapport bevat schetsen van de drie onderzochte werkplaatsen: Amsterdam, Tilburg en Utrecht.

Praktijkvoorbeelden & interviews

Interactief canvas | WOA

De pilot Werkplaatsen Onderwijsonderzoek PO (2016-2019) heeft op basis van de ervaringen van de 3 werkplaatsen, de monitor en literatuuronderzoek een aantal werkbare principes op een rij gezet, waaronder het interactieve canvas van de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam.

Praktijkvoorbeelden & interviews

Interactief canvas | Werkplaatsen Onderwijsonderzoek

De pilot Werkplaatsen Onderwijsonderzoek PO (2016-2019) heeft op basis van de ervaringen van de 3 werkplaatsen, de monitor en literatuuronderzoek een aantal werkbare principes op een rij gezet. Dit heeft geresulteerd in een viertal interactieve canvassen: Een overkoepelend canvas met werkbare principes en achtergrondtekst en drie canvassen met illustraties vanuit de werkplaatsen WOU, WOA en POINT – Tilburg (canvas volgt).

Publicaties & links

Artikel | Werkplaatsen Onderwijsonderzoek Onderwijsachterstandenbeleid

Scholen die onderwijsachterstanden willen aanpakken, ontwikkelen verschillende interventies om de kansen van kinderen te vergroten. In de vier Werkplaatsen Onderwijsonderzoek Onderwijsachterstandenbeleid gaan scholen en onderzoekers gericht na welke aanpakken onder welke omstandigheden effectief zijn. In dit artikel uit Podium stellen de vier werkplaatsen zich voor.

Video's & podcasts

Video | Waar houden de Werkplaatsen zich mee bezig?

De drie Werkplaatsen Onderwijsonderzoek in beeld. In dit videopje vertellen de werkplaatsen over hun onderzoeksthema’s, wat ze tot nu toe bereikt hebben en waar zij over een jaar hopen te staan.

Praktijkvoorbeelden & interviews

Interview | Zowel scholen als kennisinstellingen zijn blij met de WOA

De Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam (WOA) is een effectieve netwerkorganisatie waarin kennisinstellingen en schoolbesturens samen praktijkonderzoek uitvoeren. De opbrengsten van de onderzoeken dragen bij aan de kwaliteit van het onderwijs van de deelnemende scholen. Erna van Hest is vanaf het begin algemeen coördinator van de WOA.

Publicaties & links

Canon | WOA Canon Diversiteit

Om in eenduidige terminologie te spreken over diversiteitsvraagstukken en de populatie op de deelnemende scholen heeft de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam (WOA) begrippen gedefinieerd om in onderwijs- en onderzoekspraktijk te hanteren. Deze canon komt voort uit gezamenlijk gevormde theoretisch kader en de visie op diversiteit.

Praktijkvoorbeelden & interviews

Rapport | Onderzoekssamenwerking scholen met instellingen hoger onderwijs

Praktijkvoorbeelden in het kader van de pilot Werkplaatsen Onderwijsonderzoek over de onderzoekssamenwerking tussen po, vo en mbo-scholen met instellingen voor hoger onderwijs. De voorbeeldbeschrijvingen bekijken in hoeverre het model voor succesvolle samenwerking te herkennen is en bevatten tips voor samenwerking in de Werkplaatsen Onderwijsonderzoek.

Publicaties & links

Literatuurstudie | Succesvolle werkplaatsen onderwijsonderzoek

Literatuurstudie uit de pilots ‘Werkplaatsen Onderwijsonderzoek po’. Het geeft een beeld van de huidige stand van zaken: wat weten we uit eerder onderzoek over onderwijsonderzoek en schoolontwikkeling en over effectieve manieren waarop scholen en HO-instellingen daarin samenwerken?

Praktijkvoorbeelden & interviews

Praktijkverhaal | Een Werkplaatsleerteam in de praktijk

Binnen de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam doen 11 leerteams onderzoek naar diversiteit binnen hun school. Hoe doe je recht aan verschillen tussen leerlingen en wanneer handel je hoe en waartoe? In dit praktijkverhaal beschrijven we de werkzaamheden en de doelen van het leerteam Hoogbegaafdheid op de 4e Montessorischool De Pinksterbloem.

Praktijkvoorbeelden & interviews

Praktijkverhaal | Rollen en taakverdeling Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam

De Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam is zo opgezet dat er op alle niveaus van samenwerking een gelijkwaardige positie is tussen de partners en dat alle partners en hun belangen op elk niveau zijn vertegenwoordigd. Dit praktijkverhaal geeft een overzicht van de rollen en taakverdeling binnen de verschillende teams en groepen in de Werkplaats.

Praktijkvoorbeelden & interviews

Praktijkverhaal | Werkwijze Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam

Binnen de pilot Werkplaatsen Onderwijsonderzoek werken basisscholen, hogescholen en universiteiten vanuit een gelijkwaardige positie aan het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs. Deze Praktijkverhaal brengt de werkwijze van de Werkplaats Amsterdam in beeld.

Publicaties & links

Serie Didactief | Grip op diversiteit in de grote stad

In deze serie van Didactief komen leraren aan het woord over de rol van onderzoek in hun praktijk. In dit artikel is het de beurt aan Bart Joosse van de Amsterdamse Admiraal de Ruyterschool over zijn ervaringen met de Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam.

Publicaties & links

Theoretisch kader | Werkplaats Diversiteit WOA

Dit document is tijdens de Werkplaats Diversiteit opgebouwd en in de loop van het project steeds aangevuld met inzichten uit wetenschappelijk werk en uit de praktijk.

Video's & podcasts

Video | Over de Werkplaatsen Onderwijsonderzoek

In deze video vertellen Anko van Hoepen, vicevoorzitter PO-Raad en Jelle Kaldewaij, directeur Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek, over de Werkplaatsen Onderwijsonderzoek.

Tools & Scans

Werkmodel | Samen bouwen aan schoolontwikkeling

Deze handreiking geeft de belangrijkste bevindingen weer uit de literatuurstudie van de Universiteit Utrecht en onderzoeks- en adviesbureau Oberon naar onderzoekssamenwerking gericht op schoolontwikkeling. De uitkomsten zijn samengevat in een werkmodel.

Video's & podcasts

Vlog | Onderzoekscoördinator Niels de Ruig

Bekijk hier de compilatie van verschillende vlogs van Niels de Ruig, onderzoekscoördinator Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam.

Publicaties & links

Themanummer | Zorg primair over Onderzoekswerkplaats Diversiteit

Dit themanummer geeft een inkijkje in de ervaringen van leerkrachten met het doen van onderzoek naar diversiteit in het primair onderwijs. De artikelen zijn geschreven door leerkrachten vanuit hun eigen praktijk in samenwerking met onderzoekers en opleiders binnen de Werkplaats Onderwijsonderzoek PO Amsterdam.

Publicaties & links

Onderzoek | Drie jaar Werkplaats Diversiteit

Deze publicatie geeft een overzicht van de belangrijkste opbrengsten van drie jaar Werkplaats Diversiteit, variërend van visies op Diversiteit en praktijkonderzoek tot resultaten van onderzoek naar de Werkplaats en van onderzoeksprojecten door twaalf leerteams.

Publicaties & links

Eindpublicatie | Samen Onderzoeken werkt!

Deze publicatie kijkt terug op twee jaar Werkplaatsen Onderwijsonderzoek in het primair onderwijs en laat zien wat de opbrengst is van twee jaar intensieve samenwerking tussen scholen, hogescholen en universiteiten.

Video's & podcasts

Animatie | De werkplaatsen: een nadere uitleg

Deze animatie maakt duidelijk hoe een Werkplaats Onderwijsonderzoek er uit ziet en hoe zo’n werkplaats werkt.

Logo: Werkplaats Onderwijsonderzoek Amsterdam (WOA)
Adres
Spui 21
1001 NG Amsterdam
Contactpersoon
Erna van Hest
06-46903712